Het is vandaag Nowruz - de start van de lente en het feest wat al meer dan 3000 jaar gevierd wordt door o.a. Iraniërs, Koerden, Afghanen en meer. Het komt voor uit de Zoroastristische religie en de viering ervan wordt ingevuld met rituelen, poëzie, symbolische objecten en meer. Een van de Iraanse tradities is het creëren van een Haft-Sin, zoals deze prachtige tafel met 7 symbolische objecten van kunstenaar Sara Emami. Ze licht in haar post ook de betekenis toe van de objecten.
Persoonlijk vind ik dit een veel beter moment om het nieuwe jaar te vieren dan diep in seasonal depression winter. Hopelijk heb je deze week al een moment genomen om met je gezicht -incl. SPF- in de zon te zitten.
Ik zit op dit moment lekker in het verleden: zo gaf ik afgelopen week een kleine lezing over de Queer geschiedenis van Den Haag. Wist je bijvoorbeeld dat het woord 'cruising' afstamt van het Nederlandse woord 'cruysbaan'? Daarnaast schrijf ik het historische verhaal rondom de Alkmaarse Kaasexperience. Alkmaar heeft de beroemde kaasmarkt, maar hier werd vooral Edammer kaas verhandeld. Vijf jaar geleden startte een initiatief om een eigen kaas te ontwikkelen - genaamd Alkmaars Goud. Er is een zeshoekige kaas bedacht door 1000 proevers. In de kaasexperience kun je de kaas proeven en nemen we je mee in de geschiedenis van de kaasstad. Aan mij de uitdaging om 800 jaar kaasgeschiedenis om te toveren tot een helder en toegankelijk verhaal rondom de historische objecten. De winkel gaat op 29 maart open, dus mocht je tips willen voor een dagje Alkmaar - let me know!
Invented traditions
Een van de interessantste concepten die ik leerde tijdens mijn studie was: "the invented tradition". Dit begrip van historicus Eric Hobsbawm komt uit de jaren 80 en omschrijft het fenomeen van tradities of rituelen die claimen heel oud te zijn. Deze tradities zijn vaak ofwel uitgevonden of veel nieuwer van oorsprong. Hieronder vallen onder andere de Highlander-mythe, veel religieuze tradities en vechtsporten zoals Taekwondo. Deze tradities werden bijvoorbeeld bedacht om een verbinding te creëren in de nieuwe natiestaten of om instituten te legitimeren. Dit zie je in Nederland bijvoorbeeld rondom Zwarte Piet, maar ook veel van onze 'nationale trots' dateert uit de 19e eeuw in plaats van de 17e. De geschiedenis en de verhalen worden gebruikt als machtsmiddel om conformiteit af te dwingen of moderne praktijken te rechtvaardigen. Zo zie je nu ook veel in de spirituele hoek een reclamatie van 'heidense tradities' die meer weg hebben van fakelore dan folklore.
Het interessante hierin is dat het zogenaamde element van traditie - namelijk dat iets hetzelfde blijft - vaak helemaal niet aan de orde is. Het moet juist meeveranderen met mensen, culturen en samenlevingen om relevant te blijven. Hoeveel tradities zijn niet op de afvalberg van de geschiedenis beland? Deze kritische blik betekent niet dat ik rituelen niet belangrijk vind. Ik denk juist dat onze samenleving enorme behoefte heeft aan nieuwe (of oude) rituelen. Het geeft ons een plek om dingen gezamenlijk te verwerken, te eren en te herinneren. Deze plekken zullen ook weer nieuwe strijd oproepen - anders is het simpelweg een dode traditie!
Veel van de huidige rituelen die nog over zijn, zijn gebonden aan christelijke tradities en we krijgen aardig wat nieuwe rituelen uit Amerika (gender reveal, bijvoorbeeld). Dus we hebben een soort sociale scripts voor geboorte, huwelijk en rouw. Daartussen is veel weggevallen als gezamenlijke traditie. Veel families of vriendengroepen hebben ook hun eigen rituelen en tradities. Zo moet je bij ons trakteren als je een nieuwe baan hebt en aten we altijd pannenkoeken aan het begin van de vakantie.
Maak je eigen traditie
Er is veel meer te vieren of te rouwen dan waar we nu als maatschappij rituelen voor hebben. Een mooie ontwikkeling is de bekendheid van Keti Koti op 1 juli. Maar ook op persoonlijk niveau kunnen we nieuwe rituelen en tradities bedenken. Je hoeft niet te beweren dat ze 100 jaar oud zijn om betekenis te hebben. Het gaat uiteindelijk om het doen. Dus met deze Newroz heb ik besloten om een nieuwe traditie in het leven te roepen. Wat denk ik dat de ingrediënten zijn:
iets fysieks: dansen, zwemmen, springen. Je lijf gebruiken om het ritueel te ervaren.
betekenis: een doel of iets wat je wilt nastreven en daar iets aan koppelen.
een moment in de tijd: elke maandag, maandelijks of jaarlijks.
gemeenschap: een ritueel kan voor jezelf zijn, maar het beste is denk ik om iets samen te ervaren en te delen.
Ik ga hier deze week even over nadenken en ben benieuwd of jullie eigen rituelen hebben!
Voortgang VS:
Columbia heeft mijn aanmelding bevestigd - er mist nog wat juiste transcripten - dus we blijven in afwachting.
Tips:
27 maart - Dit jaar viert Den Haag voor het eerst de Queer Geschiedenis maand. Een tof aankomend programma is Queer trailblazers met 6 Haagse Verschilmakers. Zo is o.a. Anna Stupers - initiator van Kaleidoscoop te gast. Presentatie door Charisa Chotoe.
24 april - Feministische Bieb Boekenclub leest Lotgenoten door Sabrine Ingabire.
11 april - Het boekenclubvirus vespreidt zich! Er is nu ook een boekenclub van Vrouwen met Saus en er start een Caribische en Surinaamse boekenclub!