Er zijn ruimten die je, lang nadat deze nog bestaan, je zo weer voor de geest kunt halen. De woonkamer van je oma, de slaapkamer van je beste vriend, de gymzaal van je wekelijkse karateles. Niet alleen heb je er uren doorgebracht en elk detail bewust of onbewust in je opgenomen - maar de ruimte is ook gevuld met de ervaren emoties. Een van de locaties die een permanente plek heeft in de emotionele geografie van mijn jeugd is de dorpsbibliotheek. Deze bieb is tegenwoordig een kinderdagverblijf. Gesneuveld in de zoveelste bezuinigingsronde die de leefbaarheid van zoveel dorpen onder druk heeft gezet. Maar in mijn hoofd bestaat deze plek nog steeds. Door de draaideur, de inleverbalie op rechts en de strips op links.
Elke week fietste ik 5 minuten, voorbij het zwembad en de peuterspeelzaal naar de meeste magische plek die ik kende. Het pasje was in die tijd nog een blauw gelamineerd papiertje met een pasfoto. Hiermee kon je 10 boeken lenen die je transporteerde van het saaie dorp naar andere werelden en andere tijden. Ondertussen heb ik een nieuwe huisbibliotheek maar het gevoel blijft. Ik type deze nieuwsbrief in het recent verbouwde gebouw in centrum Den Haag tussen de scholieren die bezig zijn met huiswerk en ouderen die een krantje lezen. Het is ondertussen een van de weinige publieke plekken waar iedereen welkom is - ongeacht de portomonee.
Met deze ode aan de lokale bieb in het achterhoofd maken we de sprong naar New York. Je hoeft de stad nooit bezocht te hebben om de kenmerkende leeuwen en het imposante gebouw aan 5th Avenue te herkennen.
Naast dit gebouw zijn er nog 91 andere vestigingen van New York Public Library, wat het de tweede bibliotheek in de VS maakt en de vierde in de wereld. In de 19e eeuw waren er al allerlei losse bibliotheekjes, deze waren vaak niet vrij toegankelijk. Het waren vooral initiatieven van rijke New Yorkers met enkele uitzonderingen daargelaten. Het opzetten van een Public Library was een project wat een aantal decennia duurde en deels werd gefinancierd vanuit een aantal nalatenschappen. Bestaande (en gesloten) collecties werden samengevoegd (Astor en Lenox library) en een enorme erfenis (78 miljoen vandaag de dag) van voormalig gouveneur Joseph Tilden zorgde ervoor dat in 1901 de New York Free circulating Library werd geopend. Hierna kwam robber baron Carnegie met een aanvullende 5,2 miljoen (nu 183 miljoen) om 65 vestigingen te bouwen op de voorwaarde dat de stad New York deze zouden onderhouden.
Vorig jaar in Brooklyn bezocht ik ook de prachtige vestiging van de Brooklyn Public Library. Het engagement met de communities om hen heen is duidelijk zichtbaar met Black Lives Matter toevoeging aan de ‘klassieke’ gevel.
Dat engagement is niet nieuw zo bleek binnen. Er was een vrij uitgebreide muziekcollectie en een van mijn favorieten waren de library public service annoucements door diverse rappers. Hiermee wilden ze lezen promoten bij kinderen (en mogelijk ook volwassenen). Ik heb helaas geen foto’s gemaakt van het script dus hierbij zul je gebruik moeten maken van je eigen voorstellingsvermogen.
Ik heb heel veel zin om straks weer gebruik te maken van de NYPL. Wil je niet zo ver reizen? Het hoofdgebouw van de NYPL is een populaire filmplek en er is een lijst met films gefilmd in de NYPL. Voor zover mijn Public Service Anoucement van deze week! Wat is jouw favoriete bibliotheek?
Aanraders:
Netflix tip! Ladies First: A Story of Women in Hip-Hop. 50 jaar geleden is in New York Hip Hop geboren. In deze Netflix docu worden de vrouwen geëerd die vanaf het begin een essentieel onderdeel waren bij het vormgeven van de cultuur en muziek. Iedereen komt aan bod va MC Lyte en Queen Latifa tot Kash Doll en Thierra Wack. Hierna heb je voldoende inspiratie voor meer vrouwelijke rappers in je playlist.
Amerika update:
De update is dat ik vooral nu aan het werk ben om geld te verdienen. Later meer!