Zoals veel mensen kon ik de afgelopen dagen alleen maar denken aan Beyoncé. Wat ik waardeer aan haar is dat ze een nooit uitgeleerde student is en ons met elk album een masterclass intertextualiteit geeft. Dit concept dateert uit de jaren ‘60 en is bedacht door literatuurcriticus Julia Kristeva. Het uitgangspunt is dat je een tekst alleen kan begrijpen in het licht van andere teksten.
Intertekstualiteit is het voorkomen in literaire teksten van echo's van andere (literaire) teksten, de invloed die uitgaat van vroegere teksten en op welke manier daar creatief mee wordt omgegaan.
Intertekstuele verbanden kunnen min of meer zichtbaar in de tekst aanwezig zijn: als citaat, als parodie of persiflage, als (literair) motto, als allusie. In sommige gevallen is de intertekstualiteit verborgen of wordt ze door de auteur zelfs ontkend (plagiaat).1
De term wordt al decennia breder toegepast en zo kun je muziek ook zien als een ‘tekst’. Beyoncé zie ik (en ik ben niet de enige)2 als een soort autodidactische historicus. Ze doet haar onderzoek en stelt een thesis op. In het geval van de tripartite albums Renaissance - Cowboy Carter - Album 3 gaat het om het terugveroveren van genres die grotendeels gevormd zijn door zwarte Amerikanen. Van de wortels (house uit Detroit, bounce uit New Orleans & disco) in Renaissance tot de wortels van country (banjo komt uit West-Afrika en blues en folk komen voort uit de slavernij). Deze thesis wordt onderbouwd door haar bronnen, ze stelt vergeten en ondergewaardeerde pioniers centraal zoals Linda Martell. Die als zwarte zangeres als eerste optrad in het Mekka van de country, the Grand Ol’ Opry in Nashville (lees hier meer). Ze wordt hierbij ondersteund door legendes uit het vak Willie Nelson en Dolly Parton.
Zoals alles in Amerika, is muziek politiek. Vooral het country genre is na 9/11 overgenomen door zangers met een Trumpy kijk op de geschiedenis. Cruciaal hierin zijn de instituten die doordrenkt zijn witte suprematie en vrouwenhaat. Dit klinkt wellicht wat heftig maar laat ik wat voorbeelden geven. Cruciaal in het country ecosysteem is de radio. Als je niet gedraaid wordt verdien je geen geld en kan je niet doorgroeien. Zo is het een geschreven regel dat er nooit twee vrouwen achter elkaar gespeeld worden. Ook recent was er een bekende country artiest die een liedje schreef waarin lynchen werd verheerlijkt. Toen lil Nas X een megahit had met Old Country Road werd hij van de country hitlijsten gehaald omdat het zogenaamd niet country zou zijn (lees te zwart en te gay). Mijn favoriete socioloog Tressie McMillan Cottom legt in deze podcast uit waarom country als genre zo wit is.
Maar Beyonce is groter dan de instituten die country domineren. Ze kunnen haar niet boycotten of wegschrijven hoe graag ze dit ook zouden willen. Ze projecteerde niet voor niets op het Guggenheim Museum en andere musea (ook een statement over waar je denkt dat jouw kunst hoort) deze tekst.
This ain’t a country album, this is a ‘Beyoncé’ album. Ze heeft de approval niet meer nodig maar geeft zelf de cultuur vorm. Een flex, een uitdaging en een overwinning honderden jaren in the making. All hail the Queen.
Green Tempest Launch
Terwijl 99% van mijn hersenen bestaan uit Beyoncé op dit moment was het ook nog tijd voor de Green Tempest launch - hosted in Mariposa Mansion (ja, zo heet mijn huis). De gordijnen hingen nog geen uur en dankzij wat hulp met opruimen was alles net op tijd gereed voor de borrel ter ere van mijn nieuwe advies en consultancy bureau. Anahita heeft deze prachtige reel in elkaar gezet die goed de *vibes* vangen.
Een van de dingen die ik noemde in mijn speech is mijn afkeer voor het woorde selfmade. Iets waar veel ondernemers prat op gaan - zie lijsten in Quote en Forbes. In mijn optiek is selfmade niet alleen saai maar ook een complete leugen en een van de favoriete mythes van individualistisch kapitalisme. Wie ben ik niet dan family-made, friends-made, public education-made etc. Alle ervaringen, relaties, privileges en kansen vormen ons en ik ben bijzonder dankbaar dat er niets aan mij selfmade is. Het scheelt ook een hoop perfectionisme en gedoe dat je het niet alleen hoeft te doen, toch?
Een van de fijnste dingen aan de launch was de samenwerking met Studio Szarri zodat ik kon focussen op de gasten en me niet druk hoefde te maken over het eten en drinken. Studio Szarri komt uit de koker van Sepideh en haar eten is naast een feast for the stomach ook een feast for the eyes. Niet alleen eten met een full artistic experience, dit keer inspireert op 17e eeuwse stillevens!
Tips:
Ik volg de Big Business Mastermind bij coach en maximalisme glamourinspiratie Sarah Berckenkamp. Het is voor mij enerzijds een uitdaging en stok achter de deur en anderzijds heel inspirerend om samen te groeien met een club andere toffe vrouwen. Ze zijn allen echte makers met elk een eigen discipline.
Micro-podcast de Stad van Inge Wannet. Speciaal voor mensen met een korte aandachtspanne (afleveringen duren 2 minuten) en een liefde voor de kleine toneelstukjes die zich dagelijks op straat afspelen. Als je weet hoe je moet kijken. Dat kan Inge Wannet als geen ander, een goede start is de aflevering Ratten.
Muziek van Pyn en Scalio. Sommige mensen zijn heel cool omdat ze puur en autonoom hun eigen ding doen. Voor Pien Breeuwsma is dat muziek maken, onder andere onder de naam Pyn maar nu ook als Scalio. Ik heb te weinig verstand van elektronische muziek om te weten onder welk label dit past maar het klinkt gewoon heel goed. Kijk hier de Secret Dancer Clip!
Landschappen van Debora van Vliet. Debora is een creatief multitalent waarbij in haar werk kleur en aandacht een bijzondere rol spelen. Haar landschappen zijn kleurfantasieën gemaakt vanuit intuïtie. Ik wil heel graag een tijdje in haar wereld leven.
Nieuwsbrief #20 komt er alweer aan! Deze keer laat ik over aan de lezers waar het over mag gaan. Dus laat me weten wat het onderwerp moet worden en waar je graag over leest!
Persoonlijke reactie: als je persoonlijk wilt reageren op de nieuwsbrief kun je ook gewoon terugmailen!
https://nl.wikipedia.org/wiki/Intertekstualiteit
https://www.theguardian.com/music/2022/jul/28/beyonce-returns-with-renaissance-a-play-for-the-mainstream-and-a-strike-against-perfectionism